Institut haqida

Qo’qon davlat pedagogika instituti 92 yoshda!

Muqimiy nomidagi Qo’qon davlat pedagogika instituti 1931-yil yanvar oyida kechki pedagogika oliy bilimgohi sifatida pedagogika texnikumi binosida o’z faoliyatini boshlagan. O’zbekiston Xalq Maorif Komissarligining 1938-yildagi 866-son buyrug’i bilan Qo’qon kechki pedagogika oliy bilimgohi kechki o’qituvchilar institutiga aylantirilgan. O’zbekiston Xalq Maorif Komissarligining 1938-yil 27-noyabrdagi buyrug’i bilan institut qoshida sirtqi konsultatsiya punkti ochildi. 1939-1940 o’quv yilidan boshlab kunduzgi Davlat o’qituvchilar institutiga aylantirilgan. 1943- yildan Xotin-qiz o’qituvchilar instituti, 1954-yildan Xotin-qizlar Davlat pedagogika institutiga aylantirilgan. 1943-yil oktyabr oyida institutga shoir Muqimiy nomi berilgan. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 26-sentyabrdagi PQ-3289-son qarori asosida Qo’qon davlat pedagogika instituti O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining tashkiliy tuzilmasiga kiradi. O’tgan davr mobaynida Qo’qon davlat pedagogika instituti kichik bir ta’lim maskanidan yirik oliy ta’lim muassasasigacha bo’lgan yo’lni bosib o’tdi.

Qo‘qon davlat pedagogika institutida oliy ta’limda amalga oshiralayotgan tub islohotlar sharoitida sezilarli ijobiy o‘zgarishlar ro‘y bermoqda. Oliygohning qiyofasi o‘zgarib, moddiy-texnika bazasi yaxshilanyapti, ilmiy ishlanmalarni moliyalashtirish va ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash kuchaytirilmoqda, jumladan, professor-o‘qituvchilarning daromadlari ham ortyapti. Oliy ta’lim — ilm-fan — ishlab chiqarish o‘rtasida uzviylik yaratilib, oliy o‘quv yurtida ham yangi bo‘linmalar ochildi. Bularning barchasi oliy ta’limga bo‘lgan yondashuvni o‘zgartirib, uning sifati hamda darajasini ko‘tarishga xizmat qilmoqda.

Prezidentimizning pedagog kadrlar tayyorlovchi oliy ta’lim muassasalari faoliyatini takomillashtirishga qaratilgan takliflari, qabul qilingan qarorlar bizni yangi marralar sari chorlagani sir emas.
Hozirda institutimizda 27 ta bakalavriat va 16 ta magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha jami 15000 nafardan ortiq talabalar tahsil olib kelmoqda.

Bugungi kunda Qo‘qon davlat pedagogika instituti zamonaviy pedagogik kadrlarni tayyorlovchi respublikamizdagi yirik pedagogika muassasalaridan biri hisoblanadi. Institut o‘zining zamonaviy moddiy-texnika bazasiga ega bo‘lib, 269 ta o‘quv xonalari, bugungi kun talablari bilan jihozlangan 21 ta o‘quv laboratoriya xonalari, bitta stadion, 4 ta basketbol va voleybol maydonlari, 3 ta yopiq sport zali, zamonaviy ARM (umumiy kitob fondi 70377 nomda 265274 nusxani tashkil qiladi), fakultetlarda zamonaviy kompyuter xonalari, 3 ta binodan iborat barcha qulayliklarga ega bo‘lgan talabalar turar-joylari, 250 o‘rinli oshxona talabalarga xizmat ko‘rsatmoqda.

Institutida 4 ta xorijiy oliy ta’lim muassalalari bilan hamkorlikda bakalavriat va magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha qo‘shma ta’lim dasturlari asosida o‘qitish ham yo‘lga qo‘yilgan. Rossiyaning Akmulla nomli Boshqird davlat pedagogika universiteti (BDPU), Rossiya davlat kasb-hunar pedagogika universiteti (RDKXPU), Qozon federal universiteti va Belarusning Yanka kupala nomidagi Grodno davlat universitetilari (GrDU) bilan jami 168 nafar talaba qo‘shma ta’lim dasturlari asosida o‘qitilmoqda.

Qo‘shma ta’lim dasturida talabalar bakalavriyat bosqichida 1 va 2 bosqichlarni Qo‘qon davlat pedagogika institutida 3 va 4 bosqichlarni esa Rossiyaning M. Akmulla nomidagi Boshqird davlat pedagogika universiteti (Ufa shahrida), Belorus davlati Yanko Kupalo nomidagi Grodno davlat universitetida hamda magistratura bosqichida 2 bosqichni Qozon (Volgabo‘yi) federal universitetida o‘qishlari ko‘zda tutilgan. Dasturni muvaffaqiyatli yakunlagan talabalarga ikki tomonlama diplom beriladi.

Bugungi kunda institutda jami 517 nafar malakali professor-o‘qituvchilar talabalarga ta’lim berib kelmoqda. Ularning 10 nafarini fan doktori, professorlar, 170 dan ortig‘i fan nomzodi (PhD), dotsentlardir.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti rahbarligida 2021 yil 16 iyun kuni “Oliy ta’lim sohasidagi islohotlar natijadorligi hamda yangi o‘quv yiliga tayyorgarlik” mavzusida o‘tkazilgan videoselektor yig‘ilishida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida professor-o‘qituvchilarning xorijdagi oliy ta’lim hamda ilmiy-tadqiqot maskanlarida malaka oshirishi va stajirovka o‘tashini ta’minlaydigan mexanizm yaratildi. Natijada istitutidan ko‘plab professor-o‘qituvchilar xorijiy mamlakatlarning yetakchi oliygohlariga ilmiy stajirovkaga, talabalar o‘quv amaliyotiga yuborildi.

Ilmiy tadqiqotlar borasida ham erishilyotgan natijalar quvonarlidir. Institutda mavjud “Qo‘qon DPI. Ilmiy xabarlar” ilmiy jurnali O‘zR VM huzuridagi OAK Rayosatining qarori bilan kimyo, biologiya, tarix, filologiya fan tarmoqlari bo‘yicha ilmiy nashrlar ro‘yxatiga kiritildi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestasiya komissiya Rayosatining “Malakaviy imtihon o‘tkazish to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi qaroriga asosan, institutda chet tili fani bo‘yicha hamda qo‘shimcha fanlardan malakaviy imtihon olishga ruxsat berildi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestasiya komissiyasining qarori bilan Qo‘qon davlat pedagogika institutda O‘zbek tili, Til nazariyasi. Amaliy va kompyuter lingvistikasi ixtisosliklari bo‘yicha ilmiy kengash ochildi hamda institut tarixidagi ilk dissertasiya himoyasi o‘tkazildi.

Davlatimiz rahbarining 2021 yil 9 sentyabrdagi “Respublika oliy ta’lim muassasalarida tahsil olayotgan, ilmiy-tadqiqot faoliyati bilan shug‘ullanayotgan iqtidorli yoshlarni yanada qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risida”gi farmoni iqtidorli talabalarni qo‘llab-quvvatlashda muhim qadam bo‘ldi. Bu yil institutimizda ham davlat stipendiyalariga loyiq deb topilgan talabalar safi yanada kengaydi. Shu yilning o‘zidayoq 10 nafar talabaning O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va nomli davlat stipendiyalariga sazovor bo‘lganligi, o‘ylaymizki, uchinchi renesans davrini bunyodkori bo‘lmish yoshlarni yangi marralar sari undashi shubhasiz.

Institutda davlatimiz rahbari tomonidan ilgari surilgan besh muhim tashabbus doirasida yoshlarning san’at, adabiyot va madaniyatga, axborot texnologiyalariga bo‘lgan iqtidori hamda qiziqishlarini qo‘llab-quvvatlash, qobiliyatlarini namoyon qilish uchun munosib sharoitlar yaratilmoqda. “Tarona” badiiy havaskorlik raqs ansambli, “Ohangrabo” yosh maqomchilar ansambli, talaba-yoshlarining “Parvoz” teatr studiyasi faoliyati yo‘lga qo‘yilgan.

Institut talabalari Osiyo va jahon maydonlarida mamlakatimiz sharafini munosib himoya qilib g‘olib hamda sovrindorlar qatoridan joy olmoqda. Ayniqsa, Yaponiyaning Tokio shahrida bo‘lib o‘tgan yozgi Paralimpiya o‘yinlarida Jismoniy madaniyat fakulteti talabasi Mohigul Hamdamovaning oltin medalni qo‘lga kiritishi institut tarixida unitilmas voqea bo‘ldi.
Respublikamiz ichki iste’mol bozorini oziq-ovqat mahsulotlari bilan to‘ldirish, mahsulot turlarini kengaytirish, yangi ish o‘rinlari yaratish maqsadida Qo‘qon davlat pedagogika instituti ishlab chiqarish bilan bog‘liq qator ijobiy ishlar amalga oshirib kelinmoqda.

Jumladan, bu yil institutda Xitoy texnologiyasi asosida yaratilgan zamonaviy asbob-uskunalar yordamida qolipli non va non mahsulotlari ishlab chiqarish syexi ishga tushirildi. Ma’lumot o‘rnida aytish kerakki, zanglamaydigan materialdan maxsus ishlangan qoliplarda bir kunda 1500 dona qolipli non ishlab chiqarish quvvatiga ega ushbu syex 6 nafar talabani ish bilan ta’minlabgina qolmay, sifatli va arzon nonlarni iste’molchilarga yetkazib bermoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan yoshlar bilan ishlashda yangicha tizimni joriy etish borasida ilgari surilgan Besh tashabbusning ijrosi ta’minlash, shuningdek talabalarning darsdan bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish, ularga shart-sharoit yaratish va ijtimoiy himoyalash, talabalarini o‘quv jarayonlarini mazmunli o‘tkazish, olingan nazariy bilimlarini amalda mustaxkamlash, oliy ta’lim — ilm-fan — ishlab chiqarish o‘rtasida integrasiyani chuqurlashtirish maqsadida institut qoshida “Yosh hunarmandlar uyi” unitar korxonasi tashkil etildi. Korxona kulolchilik, mebel ishlab chiqarish, qandolatchilik, atlas va adras matolar to‘qish hamda tikuvchilik syexlarini o‘zida birlashtirgan.

Bugungi kunda Xitoy, Turkiya va Italiyadan keltirilgan zamonaviy mebel ishlab chiqarish va presslash uskunalari yordamida ta’lim muassasalari uchun mo‘ljallangan mebel jixozlaridan tortib, oshxona va xonadon mebellarigacha tayyorlanmoqda. Mahsulotlar o‘ta silliqliligi, chidamliligi, suv o‘tkazmaslik xususiyatiga ega ekanligi, yumshoqligi, ko‘rinishi jihatidan chiroyliligi va uzoq vaqt davomida o‘zining shaklini o‘zgartirmasligi bilan avvalgi mebel mahsulotlaridan tubdan farq qiladi. Tayyorlanadigan mebellar o‘z rangini yo‘qotmaydi, oddiy mebellarga nisbatan bir necha barobar uzoq muddatga xizmat qiladi. Hozirga kelib mebel ishlab chiqarish syexida ta’lim muassasalari talabalar turar joyi uchun mo‘ljallangan 2 yarusli krovat, tumba, shkaf, stul, stol va kitob javonlarini tayyorlanmoqda.

Mamlakatimizda tariximiz, milliy o‘zligimiz timsoli bo‘lgan hunarmandchilik sohasini rivojlantirishga katta e’tibor qaratib kelinyapti. Hunarmandlar mehnati qadrlanib, ularga imkoniyat va imtiyozlar yaratib berilmoqda. Mazkur soha vakillari yangi ish o‘rinlari yaratish, yoshlarni ijtimoiy mehnatga jalb etish, turizmni rivojlantirishga katta hissa qo‘shmoqda.
Institutning Milliy hunarmandchilik va amaliy san’at fakultetida tikuvchilik syexi, adras va atlas ishlab chiqarish syexi, kulolchilik syexlarining ishga tushirilishi hunarmandchilik sohasiga bo‘lgan yuksak e’tibor ifodasi bo‘ldi.

Rishtondagi Xalqaro kulolchilik markazi bilan oliy ma’lumotli kadrlar tayyorlash sifatini oshirishda o‘zaro tajriba almashish, markaz bilan samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yish maqsadida tashkil etilgan kulolchilik syexida talabalar tomonidan tayyorlangan mahsulotlar Qozog‘istonning Olmota shahridagi Davlat muzeyining Markaziy ko‘rgazmalar zalida “Ipak yo‘li” Markaziy Osiyo hunarmandchilik ko‘rgazma-yarmarkasida namoyish etildi.

Eng muhimi yuqoridagi syexlar faoliyati yo‘lga qo‘yilishi bilan talabalar o‘qishdan bo‘sh vaqtlarida nafaqat amaliyot o‘tash, balki ishlash imkoniyatiga ham ega bo‘lmoqda. Korxonada ishlash talabalarga amaliy ko‘nikmalarni berib, olgan nazariy bilimlarini amaliy ko‘nikmalar bilan mustahkamlamoqdalar.
Talaba yoshlarning bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazish, ularni xar tomonlama rivojlantirish, xavaskorlik ijodiga jalb qilish va mazmunli xordiq chiqarishni uyushtirish maqsadida IT-parkda karaoke yordamida qo‘shiq ijro qilishga mo‘ljallangan xona tashkil etildi.

Bu yerda talabalar musiqa asarlari, shu jumladan, mumtoz va zamonaviy janrlar, xususan, estrada bo‘yicha o‘zlarini sinovdan o‘tkazishlari mumkin bo‘ladi.

Institutdagi zamonaviy IT-park kelajakda zamonaviy bilim va ko‘nikmalarga ega kadrlar tayyorlashda muhim rol o‘ynamoqda. Bu yerda istiqbolli startap-loyihalarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha ishlar yo‘lga qo‘yilmoqda. Konferensiyalar zali, o‘quv xonasi, ovoz yozish studiyasi hamda mini oshxonani o‘z ichiga olgan park bir vaqtning o‘zida 50 nafar talabaga xizmat ko‘rsatish imkoniyatiga ega. Aytish mumkinki, bu yerda axborot texnologiyalari yo‘nalishida ilk loyihalar muvaffaqiyatli amalga oshirilishi kutilmoqda.